Faszyzm i totalitaryzm (za Wikipedią)

„Państwo faszystowskie charakteryzuje się dyktatorskim sprawowaniem władzy, którego podporą jest monopartyjny system parlamentarny. Funkcje ustawodawcze i wykonawcze przejmuje wódz…. który łączy różnorakie stanowiska znane z państw demokratycznych: prezydenta, premiera, zwierzchnika sił zbrojnych oraz głównodowodzącego. Bezpośrednio jemu podlega szeroki aparat policyjno-kontrolny, który ma cały szereg zadań z dziedziny kontrwywiadowczo-inwigilacyjnych. Dodatkowo eliminuje faktycznych opozycyjnych, jak i domniemanych przeciwników politycznych. Wódz dysponuje potężnym urzędem, który łączy zadania policyjne, kontrwywiadowcze i ogólnonarodową walkę propagandową.

W państwie wszystkie stanowiska, zarówno te najniższego, jak i najwyższego szczebla, obsadzane są członkami zaplecza politycznego wodza, czyli jedynej partii sprawującej władzę. W państwie faszystowskim zachowuje się jednak pewne pozory parlamentaryzmu. Posłów obywatele wybierają z jednej listy wyborczej. Jednakże o wszystkim decyduje w praktyce dyktator. Parlament odgrywa rolę propagandowo-edukacyjną dla społeczeństwa. To w nim członkowie partii wyrażają postanowienia wodza, cele polityczne i metody ich uzyskiwania. Sądownictwo stanowi niezależną władzę, jednakże tworzone są specjalne sądy partyjne, obyczajowe oraz dąży się do obsadzania stanowisk sędziów oraz prokuratorów przez ludzi związanych ze sprawującą opcją polityczną. Docelowo program państwa faszystowskiego zakłada całkowite przejęcie sądownictwa przez odpowiednie organy partii.

Gospodarka państwa faszystowskiego jest przykładem silnego modelu etatystycznej gospodarki rynkowej, tzn., że państwo respektuje istnienie własności prywatnej i nie zakazuje funkcjonowania prywatnej przedsiębiorczości, ale prowadzi bardzo silny interwencjonizm gospodarczy, a powiązania z wielkimi koncernami lub zakładami nie odbywają się na zasadzie procentowego udziału państwa w danej spółce, lecz zwyczajnych zleceń-kontraktów desygnowanych przez państwo do poszczególnych przedsiębiorstw (nawet prywatnych). Podsumowując, w państwie faszystowskim własność jest dwojakiego rodzaju; albo całkowicie państwowa albo całkowicie prywatna, wszystko jedno czy na zasadzie konsorcjum czy pojedynczego właściciela. Majątki „wrogów narodu”, działaczy opozycyjnych są jednak przejmowane przez państwo.

W kwestii walki z bezrobociem faszyści wybierają wybitnie etatystyczną metodę walki z nim – szeroko zakrojone działania państwa finansowane z budżetu. Organizuje się roboty publiczne (budowa autostrad, portów, lotnisk, ogólnie rzecz biorąc konstrukcja i modernizacja infrastruktury), ponadto stosuje masowe zatrudnianie w przemyśle ciężkim, tym zarówno państwowym, jak i prywatnym. Zwiększa się liczebność armii oraz powołuje masę organizacji paramilitarnych, skupiających młodzież szkolną, jak i tę tuż po ukończeniu nauki. Należy przy tym pamiętać, iż walka z bezrobociem poprzez model interwencyjny wiąże się z bardzo niskimi wynagrodzeniami dla pracowników (niejednokrotnie otrzymują oni wypłatę w postaci dóbr, jak np. żywność), z drugiej jednak strony bezrobocie przestaje być problemem palącym, a ludzie nie przymierają głodem. W połączeniu z państwową, darmową służbą zdrowia, oświatą i sprawnym aparatem policyjno-sądowym (nadzwyczaj sprawnym) daje to poczucie względnej stabilizacji szerokim masom obywateli. Od obywateli wymaga się bezwzględnego posłuszeństwa w dążeniu do wytyczonych przez państwo celów. Całe życie staje się podporządkowane idei totalitarnej. W mniemaniu faszystów koniec ich epoki powinien równać się końcowi całego narodu…”

„Totalitaryzm (z łac. totalis – cały, całkowity) – system rządów (reżim polityczny), w którym państwo posiada całkowitą kontrolę nad społeczeństwem i stara się kontrolować wszystkie aspekty życia publicznego i prywatnego na tyle, na ile jest to możliwe. Charakterystycznymi cechami państw totalitarnych są autokratyzm (w szczególności zasada wodzostwa), kontrolowanie przez aparat władzy wszystkich dziedzin życia i ingerencja w przekonania, poglądy, zachowania obywateli, a także rozbudowana propaganda (m.in. fałszująca obraz rzeczywistości) i pełna kontrola nad siłami zbrojnymi, policją i wymiarem sprawiedliwości – wykorzystywanymi, jako elementy systemu terroru i represji przeciwko społeczeństwu[8]. Dwaj zimnowojenni politolodzy amerykańscy, Zbigniew Brzeziński i Carl Friedrich, będąc zwolennikami tożsamości reżimu hitlerowskiego i stalinowskiego, wyróżnili pięć cech, które występując jednocześnie w danym państwie, świadczą o jego totalitaryzmie. Są to: oficjalna, przewodnia ideologia; jedna, monopolistyczna, masowa partia, pod wodzą dyktatora; monopol rządu na broń; rządowy monopol dysponowania środkami masowego przekazu; system policyjny oparty na przemocy, strachu i tajnych służbach…”

„..Rząd Adolfa Hitlera zachęcał kobiety do pozostania w domu, rodzenia dzieci. Polityka ta została wzmocniona przez nadawanie Krzyża Honorowego Niemieckiej Matki kobietom mającym czwórkę lub więcej dzieci…”

Dla celów „felietonu” zmieniłem czas przeszły (opisy Wikipedii dotyczą Włoch Benito Mussoliniego i Niemiec Adolfa Hitlera), na czas teraźniejszy. Tekst nie posiada moich poprawek ani komentarzy, jednak zastrzegam, że ewentualne nasuwające się u Czytelnika analogie do sytuacji w Polsce, nie wyczerpują wg. mnie wszystkich aspektów definiowanego przez Wikipedię faszyzmu i totalitaryzmu.

Jerzy Hardie-Douglas

Foto: wordpress com