Archiwum Państwowe pokazało swoje największe skarby

To z całą pewnością była prawdziwa gratka dla wszystkich miłośników historii – zwłaszcza tej lokalnej. W piątek, 29 września w szczecineckim oddziale Archiwum Państwowego została otwarta i zaprezentowana szerszemu gronu odbiorców wystawa zatytułowana „Skarby szczecineckiego archiwum”. Wydarzenie to wpisuje się w tegoroczne, XXV Europejskie Dni Dziedzictwa przebiegające pod hasłem „Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu”, a także było akcentem związanym z obchodami 65-lecia funkcjonowania w Szczecinku placówki archiwalnej.

Starsi mieszkańcy mogli zobaczyć tu znane z lat dzieciństwa czy młodości miejsca, a młodsi goście mieli okazję przekonać się, jak dawniej wyglądało życie w naszym mieście. Na wystawie bowiem zaprezentowane zostały m.in. liczne fotografie wykonane wiele lat temu w różnych punktach Szczecinka, a także te upamiętniające ważne dla lokalnej historii wydarzenia. Pracownicy archiwum udostępnili gościom także szereg dokumentów, jak chociażby protokół wyborów władz w Szczecinku z marca 1045 roku.

- Mamy tu tak naprawdę same skarby, ponieważ są tu zgromadzone materiały archiwalne, czyli dokumentację bez względu na sposób jej wytworzenia. Takim materiałem może być zarówno dokument, fotografia, mapa, nagranie dźwiękowe czy jakiś obiekt, który ma wartość historyczną – powiedziała podczas otwarcia wystaw Monika Głuszak, kierownik oddziału Archiwum Państwowego w Szczecinku. – Kiedy jakaś jednostka wytwarza dokumentację, to tylko część z niej staje się materiałem archiwalnym. Nie sposób zaprezentować wszystkiego, stąd też wybrane zostały takie materiały, które być może zainteresują też Państwa i będziecie chcieli je nieco szerzej zbadać. I właśnie archiwum jest taką instytucją, która źródła badań historycznych państwu udostępnia.

- Skąd te materiały archiwalne w Archiwum Państwowym się biorą? Są jednostki państwowe samorządowe wyznaczone jako te, które te materiały archiwalne wytwarzają. I one stamtąd trafiają do Archiwum Państwowego. Ale są jeszcze instytucje i organizacje niepaństwowe, a także osoby fizyczne, które w swoich archiwach domowych posiadają takie materiały archiwalne i zdecydowały się je przekazać po to, abyśmy mogli ten zasób jeszcze bardziej uzupełnić, aby te źródła były bogatsze i aby pokazać pewne wydarzenia oraz historię z nieco innej strony. Stąd też na dzisiejszej wystawie wykorzystaliśmy m.in. akta miasta Szczecinka, czyli jeden z naszych najcenniejszych zespołów archiwalnych. To nasza spuścizna, która mówi o tym, jak wyglądał Szczecinek i życie w nim od XVII wieku. Dzięki temu możemy dziś  pokazać chociażby fragmenty dokumentacji budowlanej ratusza miejskiego, wybranych budynków mieszkalnych czy zakładów usługowych. Kolejnym bardzo cennym zbiorem archiwalnym jest Starostwo Powiatowe w Szczecinku, skąd też mamy plan Szczecinka, na którym odręcznie zaznaczono stopień zniszczeń wojennych, czyli to, jak wyglądał Szczecinek w 1945 roku.

Oprócz dokumentacji otrzymanych od jednostek państwowych, na wystawie zaprezentowane zostały także eksponaty pochodzące z domowych archiwów mieszkańców. Swoimi pamiątkami z dawnych lat podzielili się m.in. Zofia Dorożyńska, Winfried Brandenburg, Zdzisława Naja, Tomasz Russanowski, Józef Sakrajda i Kazimierz Margol. Mogliśmy zobaczyć tu także m.in. fragment dokumentacji budowlanej synagogi w Szczecinku z 1881 roku czy kościoła katolickiego przy ul. Klasztornej z 1926 roku. Na ekspozycji zaprezentowane zostały także obszerne zbiory fotograficzne, przedstawiające często nieistniejące już budynki czy wydarzenia, jakie rozgrywały się nad Trzesieckiem przed laty.

Tekst, foto: Marzena Góra