Spóldzielcy mają wątpliwości co do nowej opłaty śmieciowej

Jak już kilkukrotnie pisaliśmy na naszych łamach miasto od kilku miesięcy rozważa wprowadzenie zmian w sposobie naliczania opłaty śmieciowej. Wśród różnych koncepcji pojawiła się również ta, która bazowałaby na ilości wody zużytej przez dane gospodarstwo domowe i byłaby podstawą do naliczania opłaty za odbiór odpadów. Więcej na ten temat można przeczytać m.in. w artykule „W deklaracjach śmieciowych "zgubiło się" około 6 tysięcy mieszkańców Szczecinka”. W ostatnim czasie trwały także konsultacje społeczne, mające na celu poznanie opinii mieszkańców na temat proponowanej uchwały zmieniającej sposób naliczania opłat za odbiór odpadów.

Swoje obszerne uwagi co do treści uchwały wyraził również Zarząd Szczecineckiej Spółdzielni Mieszkaniowej, który na swojej stronie internetowej opublikował obszerny artykuł na temat proponowanych zmian. Poniżej przytaczamy go w całości:

Działając w imieniu mieszkańców Szczecineckiej Spółdzielni Mieszkaniowej (dalej: SzSM) Zarząd, wobec licznych wątpliwości, pragnie odnieść się do projektu uchwały Rady Miasta Szczecinek w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ustalenia stawki tej opłaty oraz stawki opłaty za pojemnik o określonej pojemności.

Na wstępie Zarząd Spółdzielni pragnie wyrazić swoją dezaprobatę do proponowanej zmiany metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zakładającej określanie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi według zużycia wody w danej nieruchomości.

Proponowana metoda wywołuje duży sprzeciw naszych mieszkańców. Wstępna analiza, dokonana przez Zarząd SzSM, wskazuje na ryzyko wystąpienia znacznych wzrostów opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w indywidualnych gospodarstwach domowych. Podstawą przeprowadzonego badania było zużycie wody w roku 2018. Problem pojawia się w budynkach o mniejszej liczbie mieszkańców, w których dysproporcja w wysokości opłaty wobec nieruchomości o większej liczbie lokali jest znacząca. Takie zróżnicowanie może mieć negatywne konsekwencje w nastrojach mieszkańców i powodować poczucie niesprawiedliwości.  Konkretyzując - w przypadku nieruchomości położonej przy ulicy Sadowej 5, stawka za gospodarowanie opłatami musiałaby wzrosnąć niemal o 81%. Dla porównania, nieruchomość przy ulicy Myśliwskiej 8 zanotowałby wzrost opłaty o około 3%. Wprowadzenie proponowanej uchwały powodować może jeszcze większe niezadowolenie społeczne i słuszne wątpliwości co do sprawiedliwości naliczania opłat.

Proponowana metoda powoduje także trudności w rozliczaniu budynków wielolokalowych. Wieloletnie doświadczenie SzSM w rozliczaniu zużycia wody wskazuje, że niezwykle często występują różnice pomiędzy odczytami wodomierzy głównych, a podlicznikami, znajdującymi się w konkretnych lokalach. Oznacza to, że mieszkaniec może znaleźć się w sytuacji, w której będzie ponosił opłatę za gospodarowanie odpadami w wymiarze nie odpowiadającym zużywanej przez niego wody. Ta konstatacja prowadzi do jaskrawej konkluzji, że zużycie wody nie jest miarodajnym miernikiem generowanych odpadów komunalnych. Nie zawsze bowiem zużycie wody przekłada się na produkowane odpady. Mowa tutaj o sytuacjach, gdy mieszkańcy zużywają wodę na cele inne niż bytowe. Nierzadko zdarza się, że woda (która opomiarowana jest licznikiem głównym w nieruchomości wielolokalowej) wykorzystywana jest do prac remontowych, konserwacyjnych i porządkowych.

Uchwała w proponowanym brzmieniu nie posiada zapisów pozwalających na skuteczne wskazanie, która woda jest przeznaczana na jaki cel. § 7 ust. 4 uchwały wymaga, by woda przeznaczana na cele inne niż bytowe była odrębnie opomiarowana, co wiąże się z dodatkowymi wydatkami, kosztami i potrzebą wprowadzenia nowych rozwiązań. Podobny problem pojawia się w przypadku nieruchomości „mieszanych”, tj. takich, w których część nieruchomości ma charakter budynku mieszkalnego, a część posiada lokale użytkowe. Brak jest odpowiednich zapisów, które urzeczywistniały by rozliczanie nieruchomości „mieszanych”. Obecna regulacja, zawarta w projekcie uchwały wskazuje na konieczność ponoszenia podwójnych opłat – tj. za zużycie wody (wg danych od dostawcy - § 1 ust. 2), zużytej na cele inne niż bytowe, odrębnie opomiarowanej (§ 7 ust 4). Brak jest natomiast informacji, że od zużytej wody na nieruchomościach „mieszanych” należy odliczyć (odjąć) wodę zużywaną na niezamieszkałą część nieruchomości, w której prowadzona jest np. działalność gospodarcza.

Przykład ten można rozwinąć, poprzez założenie wystąpienia awarii. Sytuacja usterkowa w lokalach mieszkalnych może doprowadzić do ponadnormatywnego zużycia wody, co spowoduje, że mieszkanie podwyższoną, nieuzasadnioną opłatę za gospodarowanie odpadami. Ryzyko wystąpienia nieprawidłowości tego rozwiązania jest wobec przedstawionych przykładów znaczące. Kolejną ważną okolicznością jest problem wejścia w życie uchwały. SzSM dokonało wstępnego zapytania do przedsiębiorstwa informatycznego, zajmującego się oprogramowaniem służącym do obsługi należności w spółdzielni. Obecnie proponowane zmiany powodują konieczność przeprogramowania systemu, co wymaga czasu (nadmieniamy, że SzSM zarządza około pięcioma tysiącami lokali mieszkalnych). W przypadku wejścia w życie uchwały z dniem 1 czerwca 2019 roku SzSM nie jest w stanie wykonać potrzebnych modyfikacji sytemu w tak krótkim czasie. Zmiany programowe musiałby być dokonane do 15 maja 2019 r., by móc dokonywać stosownych rozliczeń. Zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych i statutem Spółdzielni, lokatorzy na 14 dni przed zmianą wysokości opłat, lub sposobu naliczania winni być o tym fakcie zawiadomieni przez spółdzielnię.

§ 76 ust. 6 Statutu SzSM:

„O zmianie wysokości opłat na pokrycie kosztów niezależnych od Spółdzielni, Spółdzielnia zobowiązana jest zawiadamiać, co najmniej na 14 dni przed upływem terminu do ich wnoszenia, ale nie później niż ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego ten termin.”

Niezależnie od wyrażonego sprzeciwu, w przypadku, gdyby Rada Miasta podjęła uchwałę zmieniającą sposób obliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi SzSM z ostrożności  zaproponowała zmiany do projektu uchwały. Mając na względzie powyższe wnosimy o wprowadzenie wydłużonego vacatio legis dla niniejszej uchwały. Proponowana data wejścia w życie uchwały to 1 stycznia 2020 r. Czas ten da mieszkańcom możliwość zweryfikowania ilości zużywanej wody, dokonania napraw ewentualnych awarii oraz pozwoli zarządcom nieruchomości na wprowadzenie odpowiedniej metody naliczania należności. Ponadto wprowadzenie zmian, a następnie odroczenie wejścia w życie pozwala na pełniejsze dostosowanie obowiązujących przepisów do stanu faktycznego. Lokatorzy dokonywali by opłat za odpady komunalne według ilości zużytej wody ze świadomością zależności tych dwóch opłat.

Na zakończenie pragniemy podnieść, że ogłoszone konsultacje społeczne nie spełniły swojej roli, ponieważ za sprawą przyjętej formy, odnieść się można tylko do konkretnych zapisów projektu uchwały. SzSM uważa, że mieszkańcom, oraz innym podmiotom (takim jak spółdzielnie mieszkaniowe) w ramach ogłoszonych konsultacji powinno umożliwić się odniesienie do proponowanej metody obliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w sposób ogólny.  Oznacza to, że w opinii SzSM, zmiana systemowa powinna odbywać się przy zastosowaniu szerszych konsultacji, a przede wszystkim przy zastosowaniu dłuższego terminu do zgłaszania uwag przez mieszkańców i inne podmioty. Na marginesie warto wspomnieć, że w roku 2013 w Koszalinie odbyła się ankieta, w której mieszkańcy mogli zagłosować za proponowaną metodą rozliczania opłat za odpady komunalne.

Na koniec wreszcie warto zwrócić uwagę na mogący w przyszłości pojawić się problem oszczędzania wody przez mieszkańców. Może to doprowadzić do problemów z eksploatacją wodociągowych sieci wewnętrznych w budynkach oraz sieci zewnętrznych. Zbyt mała ilość wody w publicznej sieci wodociągów może mieć negatywny wpływ na jej funkcjonowanie, a przede wszystkim może powodować występowanie problemów w pracy miejskiej oczyszczalni ścieków.

Reasumując Zarząd Szczecineckiej Spółdzielni Mieszkaniowej w imieniu mieszkańców sprzeciwia się podjęciu uchwały, która przewiduje, by podstawa do naliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowiła zużycie wody w konkretnych nieruchomościach.

Mając na uwadze powyższe Zarząd SzSM zwrócił się 3.04.2019 r. do Rady Miasta Szczecinek pismem przedstawiającym powyższe argumenty, zastrzeżeniami merytorycznymi do projektu uchwały, a także z wnioskiem o odczytanie niniejszego stanowsika na najbliższej sesji Rady Miasta, przed głosowaniem nad projektem przedmiotowej uchwały.

Zarząd SzSM