Ziemia Szczecinecka opisana blisko 80 lat temu

Tuż po wojnie nakładem wydawnictwa "Polskie pismo i książka" w Szczecinie ukazał się "Rocznik - informator Pomorza Zachodniego. Rok 1945-1948".

Publikacja do dziś jest kopalnią wiedzy o Pomorzu Zachodnim w pierwszych latach powojennych. Możemy w niej znaleźć wiele ciekawych artykułów dot. zachodniopomorskiego przemysłu, kultury i oświaty, szkolnictwa, rolnictwa, rybołówstwa czy walorów turystycznych naszego regionu.

Jeden z artykułów przygotowanych przez ówczesnych dziennikarzy w Monografii powiatów nosi tytuł: "Kraina jezior". Opisuje piękno Ziemi Szczecineckiej.

Krajobraz powiatu szczecineckiego charakteryzuje obfitość lasów i wielka liczba jezior. Powierzchnia tych ostatnich wynosi 109 km2. Największe z nich Drawskie 8.6 km2, najgłębsze jezioro Pomorza (285 m), Wierzchowskie (8 km2, 22 m głębokości) i Wielimskie. Pas jezior przebiega w poprzek powiatu.

Niemal spod Szczecinka wypływa Parsęta kierując się na północny-zachód W tym kierunku powiat graniczy z „Połczyńską Szwajcarią". Drugą rzeką powiatu jest na wschód płynąca Gwda, łącząca jeziora Wierzchowo i Wielimie.

Powiat liczy ponad 50.000 ludności, z czego prawie polowa osiedliła się tu przybywając z terenów zabużańskich. Około 18.000 osadników przy-byto tu z Polski Centralnej. Ludność powiatu zatrudniona jest głównie w rolnictwie. Powiat zagospodarowany jest już dość dobrze, aczkolwiek jeszcze nic pozbawiony pewnych możliwości osadniczych. Ziemi ornej w powiecie jest około 110 tys. ha. Powiat posiada cztery miasta i 10 gmin wiejskich. Procent zniszczenia nie przekraczał 25% w miastach a na wsi był znacznie niższy. Siedzibą powiatu jest Szczecinek. Ciche miasteczko nad jeziorem Czeresieka. Kiedyż była to letnia siedziba wielkich właścicieli ziemskich Ten charakter miasta zachował się do dzisiaj. Miasto jest nieuprzemysłowione wybitnie urzędnicze, posiada natomiast piękne dzielnice willowe.

Niewykorzystane jeszcze w pełni możliwości rybackie powiatu i Szczecinka próbuje wykorzystać Centrala Rybna i Pomorski Przemysł Rybny (Spółdzielnia Rybacka). Powiat posiadał kiedyś liczne cegielnie, browary, tartaki i gorzelnie. Z zakładów tych uruchomiono jeden browar, 2 gorzelnie przerabiające zboże i 17 tartaków, nadto pracują dwie fabryki narzędzi rolniczych.

Centrum przemysłowym powiatu jest Okonek leżący w jego południowo-wschodnim krańcu. Istnieje tu płatkarnia i zakłady przemysłu tekstylnego. Pozostałe miasteczka powiatu to Barwice i Czaplinek. Ostatnie jest zarazem pamiątką historyczną. Prześlicznie położone między dwoma jeziorami Czaplińskim i Drawskim zachowało średniowieczny wygląd. Ciasne, wąskie i kręte uliczki żywo przypominają Szydłowiec.

Droga na północ prowadzi nas do Drahimia, kiedyś najdalej na zachód wysuniętej strażnicy polskiej. Zamek - dziś w ruinie - budował Kazimierz Wielki. Do 1666 roku był w polskich rękach. Brandenburczycy opanowali go podstępnie w czasie bezkrólewia po Janie Kazimierzu. Dalej w kierunku północnym biegnąca droga, wijąc się w pięknych serpentynach w Dolinie Pięciu Jezior prowadzi wśród wspaniałych lasów do Połczyna, leżącego już w sąsiednim powiecie białogardzkim. Inna szosa, biegnąca w poprzek powiatu łączy Połczyn przez Barwice ze Szczecinkiem i dalej przez Czarne z Człuchowem . Z północy na południe przez powiat przebiega szosa Bobolice - Piła.

Na terenie powiatu w Szczecinku krzyżują się linie kolejowe, biegnące od Piły w kierunku Kołobrzegu (przez Grzmiącą) i z Człuchowa na Drawsko i Białogard.

Na zachód od Szczecinka leży wioska Radacz, w której zachowała się (obecnie w muzeum w Szczecinie) kazalnica zbudowana z pudla karocy ofiarowanej kiedyś przez Wiedeń Janowi III Sobieskiemu. Przywiózł ją do Radacza jako zdobycz wojenną ze Śląska gen. Aleksander von Kleist w czasie pierwszej wojny śląskiej.

Życie kulturalne na terenie powiatu jest dość ożywione. Sam Szczecinek posiada szkolę muzyczną, w powiecie jest szereg bibliotek, kilkanaście różnego rodzaju świetlic oraz 5 Domów Kultury.

Tekst: Sławomir Włodarczyk

Foto: Rybacy Szczecinek/PAP