List otwarty Kronospanu do Ministra Środowiska

W związku z opublikowanym w prasie pismem, złożonym na ręce Pana Ministra przez obywatelską grupę nacisku „Terra” w Szczecinku (dalej jako: Stowarzyszenie) w dniu 20 maja 2018 r., mając na uwadze fakt, że wskazane pismo odwołuje się wprost do działalności Kronospan Szczecinek Sp. z o.o. (dalej jako: Kronospan) i zawiera nieprawdziwe informacje, zarówno co do stanu faktycznego sprawy, jak i poglądów doktryny oraz orzecznictwa, pragniemy wyjaśnić, co następuje:

1. Ponieważ SIS Terra prowadziła w tej sprawie wieloletni proces w tej sprawie wobec wszystkich organów administracyjnych i we wszystkich instancjach sądowych, zakończony prawomocnym wyrokiem Sądu Administracyjnego w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, Sygn. Akt II OSK 2270/17 z dnia 28.02.2018 r., stanowisko TERRY, przedstawione w ww. piśmie do Pana Ministra nosi charakter świadomej i celowej dezinformacji organów państwowych i społeczeństwa.
2. Wykładnia pojęcia „biomasy” nie wywołuje istotnych wątpliwości interpretacyjnych, na które wskazuje Stowarzyszenie. W świetle obowiązujących przepisów prawa krajowego[1] i prawa Unii Europejskiej[2] należy stwierdzić, że pył drzewny, w tym również pył, pochodzący z produkcji płyt drewnopochodnych, jak najbardziej może stanowić biomasę, jeżeli spełnia wymogi, określone w przepisach, w szczególności jeżeli spełnia warunki uznania go za odpad drewna (odpad drewniany).

Mając na uwadze fakt, że regulacja krajowa w tym zakresie stanowi implementację prawa Unii Europejskiej, pojęcie biomasy należy rozumieć zgodnie z jego wykładnią, dokonywaną na gruncie prawa europejskiego, w świetle której biomasą mogą być m.in. produkty i odpady, pochodzące z leśnictwa i powiązanych działów przemysłu, w tym z przetwórstwa drzewnego. W wydanych przez Komisję Europejską wytycznych „Biomass issues in the EU ETS”[3] wskazano w załączniku listę materiałów, uznawanych za biomasę. Wśród nich znalazły się m.in. „przemysłowe odpady drewniane (odpady drzewne z obróbki drewna i procesów przetwarzania drewna i drewno odpadowe z działalności w przemyśle materiałów drzewnych)” oraz „zużyte drewno (zużyte produkty złożone z drewna, materiałów drewnianych) i produkty uboczne z procesów przeróbki drewna (Grupa 2: odpady biomasy, produkty uboczne i pozostałości)”. Należy stwierdzić, że na gruncie prawa europejskiego odpadem drewnianym może być nie tylko odpad „czystego drewna”, ale także pozostałości, pochodzące z procesów przetwarzania drewna, w tym z produkcji płyt drewnopochodnych. Pojęcie „odpadu drewna” w ustawodawstwie krajowym nie może być zatem interpretowane zawężająco.

Na poparcie powyższej argumentacji należy przywołać Komunikat Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego z dnia 30 kwietnia 2014 r., przygotowany w odpowiedzi na petycję Stowarzyszenia, dotyczący bezpośrednio instalacji Kronospan, gdzie odwołano się do definicji biomasy z art. 3 ust. 31 Dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych, wskazując jednoznacznie, że „obiekty spalające biomasę tego rodzaju, ale nie inne odpady, nie muszą spełniać wymogów przewidzianych w przepisach unijnych dla spalarni odpadów; tak więc trociny i inne pozostałości pochodzące z procesu produkcji paneli drewnopochodnych mogą kwalifikować się jako „biomasa”, gdy spełniają kryteria określone w powyżej definicji”.

W powołanym komunikacie stwierdzono również, iż poza wymogiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego (które Kronospan ostatecznie uzyskał decyzją z dnia 6 marca 2015 r.) Komisja nie może stwierdzić żadnego innego naruszenia stosownych przepisów prawa unijnego, a dokumenty, przedłożone przez Stowarzyszenie nie pozwalają na wyciągnięcie wniosku o niebezpiecznym charakterze trocin lub pyłów, pochodzących z produktów wytwarzanych w zakładzie Kronospan.

Pomimo powyższego jednoznacznego stanowiska, Stowarzyszenie w sposób nieuprawniony obstaje przy wąskiej interpretacji pojęcia „biomasy” i „odpadu drewna”, sprzecznej z prawodawstwem krajowym i europejskim, a także z uzyskanymi przez Kronospan zaświadczeniami i certyfikatami, które jednoznacznie potwierdzają kwalifikację pyłu poprodukcyjnego, powstającego w zakładzie Kronospan jako biomasy oraz wykazują brak jego szkodliwości.

W swoim piśmie do Ministra Środowiska Stowarzyszenie bezpodstawnie zakwestionowało ustalenia, zawarte w wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego (dalej jako: NSA) z dnia 26 lutego 2018 r., wydanego w sprawie o sygnaturze II OSK 2270/17, podejmując nieuprawnioną krytykę tego prawomocnego orzeczenia.

Należy wyjaśnić, że sprawa dotyczyła inwestycji, polegającej na wybudowaniu w zakładzie Kronospan w Szczecinku generatora gorącego powietrza, zasilanego biomasą z nowoczesnym elektrofiltrem. W postępowaniu w sposób jednoznaczny ustalono, że pył, wytwarzany w zakładzie Kronospan przy produkcji płyt drewnopochodnych, wykorzystywany jako źródło energii cieplnej w ramach integralnego cyklu produkcyjnego, jest odpadem drewna i stanowi biomasę, a w konsekwencji nie znajdują do niego zastosowania wymogi, dotyczące spalarni lub współspalarni odpadów. 

Jak podkreślił NSA, o zakwalifikowaniu danego paliwa jako biomasy decyduje jego pochodzenie i brak zawartości ściśle określonych substancji, wskazanych w definicji biomasy. W sprawie ustalono, że pył wytwarzany w zakładzie Kronospan takich niedopuszczanych substancji nie zawiera. Całkowicie nieuprawnione jest przy tym powoływanie się przez Stowarzyszenie w piśmie do Ministra Środowiska na inne orzeczenia, zapadłe w całkowicie odmiennych stanach faktycznych, w których wytwarzanie pyłu nie było integralną częścią cyklu produkcyjnego, a pył poprodukcyjny nie stanowił produktu ubocznego. Na powyższe zwrócił uwagę NSA w uzasadnieniu swojego wyroku z dnia 26 lutego 2018 r.

Stowarzyszenie zdaje się nie zauważać, że art. 163 ust. 1 pkt 5 Ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U.2018.992 t.j.) przewiduje wyraźne wyłączenie stosowania wymogów, dotyczących spalarni i współspalarni odpadów, w odniesieniu do odpadów drewna. Jak już wskazano powyżej, pojęcia tego nie można ograniczać do „czystego drewna”, gdyż byłoby to sprzeczne z definicją biomasy i odpadu drewna, zawartych w przepisach krajowych i europejskich.

W swoim piśmie Stowarzyszenie pomija również, że pył, wytwarzany w zakładzie Kronospan, został uznany, zgodnie z art. 11 ust. 4 Ustawy o odpadach, za produkt uboczny w rozumieniu art. 10 Ustawy o odpadach, co dodatkowo wyklucza zastosowanie do niego regulacji, dotyczącej odpadów.

Podkreślić należy, że twierdzenia Stowarzyszenia, jakoby zakład Kronospan nie posiadał instalacji oczyszczających gazy odlotowe, są oczywiście nieprawdziwe. Należy także zauważyć, że inwestycja budowy generatora gorącego powietrza z nowoczesnym elektrofiltrem doprowadziła do znaczącego obniżenia emisyjności zakładu, co potwierdzają jednoznacznie wyniki rzeczywistych pomiarów emisji. Z analizy porealizacyjnej wynika wprost, że „inwestycja nie powoduje ponadnormatywnego oddziaływania w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza”, a, co więcej, wykonane badania wykazują, że rzeczywista emisja jest znacznie niższa od tej, jaką oszacowano na etapie sporządzania raportu oddziaływania na środowisko i jednocześnie znacznie niższa od dopuszczalnej dla zakładu.

Powyższe świadczy o bezpodstawności twierdzeń Stowarzyszenia i całkowitej bezzasadności wniosku o podjęcie działań legislacyjnych, mających zmierzać do zawężenia rozumienia pojęcia biomasy.

3. Ponieważ SIS Terra prowadziła wieloletni proces w tej sprawie wobec wszystkich organów administracyjnych i we wszystkich instancjach sądowych, zakończony prawomocnym wyrokiem Sądu Administracyjnego w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, Sygn. Akt II OSK 2270/17 z dnia 28.02.2018r., stanowisko TERRY, przedstawione w ww. piśmie do Pana Ministra, opublikowanym w prasie - jak też liczne wystąpienia publiczne w tej sprawie - nosi charakter świadomej i celowej dezinformacji organów państwowych i społeczeństwa.

Nawoływanie do bojkotu prawomocnych orzeczeń Sądu Najwyższego ma destabilizujący i destrukcyjny charakter, ponieważ – z jednej strony zawiera nieprawdziwe informacje, zarówno co do stanu faktycznego sprawy, jak i poglądów doktryny oraz orzecznictwa – z drugiej strony jest zdecydowanie skierowane przeciwko rozwojowi przemysłu w Polsce, ponieważ lansowane zmiany w konsekwencji mogą doprowadzić do destabilizacji porządku prawnego, nienaprawialnych szkód w środowisku, niepokojów społecznych, związanych z utratą płynności, jak też zamykaniem zakładów meblarskich (zanotowano pierwsze przypadki) oraz fabryk płyt wiórowych – a więc pośrednio – do drenażu finansowego dochodów do budżetu państwa,  generowanych nie tylko przez przemysł meblarski, ale i pozostałe podmioty krajowego przemysłu, objęte lansowanymi projektami zmian. Mogą one w dalszej perspektywie de facto podważać z wyżej wymienionych względów także wiarygodność obecnego Rządu.

Charakter tych działań - uporczywego rozprzestrzeniania nieprawdziwych informacji, zarówno co do stanu faktycznego sprawy, jak i poglądów doktryny oraz orzecznictwa - jest o tyle niebezpieczny, że można porównać je jedynie do wrogich działań hybrydowych, wymierzonych w Polskę, o których coraz częściej donosi prasa (np. https://www.tvn24.pl/rosjanka-zatrzymana-za-dzialania-hybrydowe-wymierzone-w-polske,837872,s.html), "uzyskane przez ABW informacje wskazują, że .. stronie rosyjskiej zależy na stworzeniu pozorów, iż inicjatywy te mają charakter spontanicznych i niezależnych ruchów społecznych, gdy tymczasem często są inspirowane, koordynowane i finansowane przez Rosję, a ich celem jest destabilizacja sytuacji społeczno-politycznej w naszym kraju".

Zarząd Kronospan Szczecinek Sp. z o.o.